Pomnik Karla Havlíčka Borovského (Havlíčkovo náměstí)

 

Właśnie obejrzałam jeden z odcinków programu Z metropole, gdzie mowa była o okrągłej rocznicy urodzin Karla Havlíčka Borovského. Pomnik dziennikarza, poety i polityka stoi na placu jego imienia na Żiżkowie (Havlíčkovo náměstí).

Powyżej fioletowa gwiazdka, a poniżej tegoż koloru podkreślenie.

Plac ma tę nazwę od 1911 roku (wcześniej nazywał się Basilejské náměstí, ale dziś to miano niesie inny plac na Żiżkowie), kiedy uroczyście odsłonięto pomnik, pochodzący z pracowni Josefa Strachovského. W czasie okupacji niemieckiej został on zdemontowany, a potem uszkodzony, a plac przemianowano na Husovo náměstí. Dawną nazwę przywrócono po wojnie, odlano też pomnik na nowo. Ten znów opuścił swe miejsce w 1977 roku, kiedy budowano kolektor - aż do 1985 roku. No, a w roku 2015 dokonano rewitalizacji placu, podczas której w bruku wokół pomnika umieszczono tablice z epigramami autorstwa Karla Havlíčka Borovského.

Dílo Josefa Strachovského z r. 1911. Vytvořeno ve třech exemplářích pro Prahu, Kutnou Horu a Chicago. Na hranolovém podstavci s pěti stupni a deskou s nápisem (heslem K. H. B.) "Přislibujte si mne, vyhrožujte si mne, přece zrádce nebudu", stojí socha v nadživotní velikosti se vztyčenou pravicí. Levicí si přidržuje plášť přehozený přes čamaru.

Kim był Karel Havlíček Borovský? Ma swe hasło i na polskiej Wikipedii:

Karel Havlíček Borovský (ur. 31 października 1821 w Borovej (powiat Havlíčkův Brod), zm. 29 lipca 1856 w Pradze) – czeski dziennikarz, satyryk, polityk i tłumacz.

Urodził się w rodzinie kupieckiej w miejscowości Borová. Parę lat później rodzina przeniosła się do Niemieckiego Brodu. Ukończył miejscowe gimnazjum (1832–1838) i dwa lata filozofii w Pradze. Potem studiował teologię, ale z seminarium go usunięto. Jego próba uzyskania posady nauczyciela zakończyła się niepowodzeniem.

Potem podróżował (Galicja, Słowacja), oraz był wychowawcą w Rosji (1843–1844). Dzięki temu zapoznał się z literaturą i kulturą rosyjską. Tamtejszą sytuację społeczną i polityczną bardzo krytykował a swoich doświadczeń użył przy pisaniu epigramów Obrazy z Rosji.

W 1845 r. zwrócił na siebie uwagę krytyką jałowych przemówień patriotycznych (krytyka dzieła Josefa Kajetána Tyla Poslední Čech).

Od stycznia 1846 r. kierował „Pražskimi novinami” (Pražské noviny, z dodatkiem beletrystycznym „Česká včela”). Publikował tutaj artykuły na temat nierealności wszechsłowiańskich idei (Slovan a Čech, Co jest obec?).

W czasie rewolucji w 1848 r. był członkiem Komitetu Narodowego (Národní výbor) i krótki czas konstytutywnego Sejmu austriackiego.

Od wiosny 1848 r. miał własną gazetę „Národní noviny”; a po wstrzymaniu jej drukowania czasopismo „Slovan” (1850–1851). Wydał zbiory artykułów Duch Národních novin i Epištoly kutnohorské.

W latach 1851–1855 internowany w Bressanone. W tym miasteczku napisał kompozycje satyryczne Tyrolské elegie (o swym pobycie w Brixen), Král Lávra – Król Lavra (ironia na temat absolutyzmu i próżności majestatu panujących) i Křest svatého Vladimíra – Chrzest świętego Włodzimierza (satyra na moc absolutystyczną i praktyki kościoła rzymskokatolickiego).

Ponadto przetłumaczył powieść Martwe dusze Gogola i w ten sposób wprowadził tego pisarza w świadomość narodu czeskiego.

Ze względu na ciężko chorą małżonkę, która zmarła przed jego przybyciem do domu i córkę, był uwolniony z Brixen, zrezygnował z działalności publicznej i żył pod nadzorem policji. Zmarł w wieku 35 lat na gruźlicę.

W Chicago czescy rodacy, w 1910 r, wystawili mu pomnik w Douglas Park. Pomnik został przeniesiony w r. 1981 na bardziej eksponowane miejsce nad Michigan w sąsiedztwo pomników Kościuszki i Kopernika na ulicy „Solidarity Drive”, czyli Ulicy Solidarności.

W 1945 r. dotychczasowe miasto Nemecký Brod przemianowano na jego cześć na Havlíčkův Brod.

Z okazji 200 rocznicy śmierci Karla Havlíčka Borovského Czeska Telewizja wyświetliła nowy dokumentalny film Havlíčku, Havle...! (reż. Jolana Matějková) - można go obejrzeć tutaj. W siódmej minucie Kraków 😍



Poniżej 19 cytatów - słynnych epigramów (chyba mi kilku zabrakło).








 












Fotografie z 9 sierpnia 2021 roku

Štencův dům jeszcze raz (na You Tube)

  Pisałam swego czasu o tej kamienicy , a dziś trafiłam na film o niej na profilu Adama Gebriana, który dość często przeglądam. Pan Gebrian ...