Wspominałam ostatnio o inż. Emilu Kolbenie, założycielu fabryki Kolben i spółka. To było przy wizycie na Vysočanach, gdzie te zakłady się mieściły, a gdzie ja udałam się na poszukiwanie przewiązki :) Tymczasem kilka dni później byłam na oprowadzaniu po Vinohradach z Praha Neznámá, gdzie zatrzymaliśmy się na chwilę przy willi Kolbena.
Willa mieści się pod adresem Hradešínská 1. Jest to o rzut beretem od przystanku tramwajowego Vinohradská vodárna. Jak dojść, widać na drugiej mapce.
Niestety nie dysponuję większą ilością zdjęć, tak to już jest na tych oprowadzaniach, że cyknie się ledwo co, tak bardziej dokumentacyjnie i trzeba lecieć dalej, bo grupa znika na horyzoncie :) Zawsze sobie obiecuję, że potem będę do tych miejsc wracać na spokojnie, tyle że rzadko z tych obietnic coś wynika, bo w końcu tyle jest jeszcze w Pradze miejsc, których nie widziałam wcale...
Willa Kolbena powstała według planów podpisanych przez budowniczego miejskiego Josefa Svobodę w roku 1897. Jednakże nie ostała się ona w swej pierwotnej postaci, bowiem przeszła szereg przebudów, łącznie z podwyższeniem o jedną kondygnację ogrodowej części domu, a w 1914 roku kolejną przebudowę zaprojektował niemiecki architekt żydowskiego pochodzenia Max Spielmann.
Historycy architektury piszą o wcześniejszym stylu industrialnym i późniejszym historyzującym.
W lewej części przy wejściu projektant umieścił owalną klatkę schodową, na zewnątrz prezentującą się jako wieża zakończona dachem typu francuskiego. Weranda obok była niegdyś przeszklona, a potem wzniesiono murowane ściany.
Częściowo zachowano detal ściany szczytowej pierwszego piętra: podwójne okno z niegdyś dekoracyjnymi elementami łuków i centralne okrągłe okno, niczym bulaj.
Przypomnę pokrótce sylwetkę właściciela willi. Inż. Emil Kolben, wynalazca i przemysłowiec, żył w latach 1862 - 1943. Był żydowskiego pochodzenia, co zdecydowało o jego śmierci, ale o tym za chwilę. Po ukończeniu studiów elektrotechnicznych w Pradze i uzyskaniu stypendium na podróż studyjną najpierw zaznajomił się z kilkoma przedsiębiorstwami przemysłowymi w Europie, w potem, już z żoną Malvíną, odpłynął na 5 lat do Stanów Zjednoczonych. Dostał pracę u Edisona, a z czasem stał się jego współpracownikiem i głównym inżynierem w jego laboratoriach. Poznał też Nikolę Teslę (co mi przypomina, że znów nie odszukałam pomnika Tesli w Pradze, mimo, że tym razem byłam całkiem blisko), z którym pracował przy doświadczeniach z silnikami elektrycznymi na prąd przemienny.
Po powrocie do Europy Kolben najpierw pracował dla szwajcarskiej firmy, a potem, w 1896 roku założył fabrykę Kolben i spółka. W 1921 roku połączono fabrykę z Pierwszą Fabryką Czeskomorawską, w 1927 była kolejna fuzja i tak powstała ČKD (Českomoravská Kolben Daněk), produkująca tramwaje i lokomotywy. Ma swoje hasło na polskiej Wikipedii.
Oczywiście podczas wojny Emil Kolben musiał z zakładów odejść ze względu na pochodzenie. Razem z rodziną został deportowany do Terezina, gdzie zmarł w wieku ponad 80 lat.
Na ścianie domu znajduje się tablica pamiątkowa:
Znalazłam jeszcze zdjęcie jednego detalu z fasady willi, ale na tym już definitywnie koniec.
Dziś willa Kolbena jest własnością Urzędu Miasta Praga 10, ale do tej pory, mimo że minęły 4 lata od jej przejęcia, nie ustalono, co w niej właściwie będzie. Część pomieszczeń jest aktualnie wynajmowanych, mówi się o przeznaczeniu willi na cele reprezentacyjne.
Tutaj artykuł na ten temat.
Jeszcze z prasówki: info o rodzinie Kolbenów na stronie Żydowskiego Muzeum w Pradze.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz