Stará rychta czyli siedziba wójta

Wracałam pod wieczór do domu (znaczy hotelu), a jako że skróciłam sobie drogę przechodząc przez pałac Platýz, nagle znalazłam się na ulicy o pięknej nazwie Rytířská. Bo może napomknę, że dosłownie dzień przed wyjazdem odkryłam w książce przywiezionej w maju rozdział poświęcony przechodnim domom na Starym Mieście. Leciałam w ostatniej chwili skserować sobie strony do zabrania i na miejscu starałam się te przechody zlokalizować. O czym będzie w przyszłości. Tutaj przechod czyli po prostu průchod wyprowadził mnie na Uhelný trh, gdzie zaczyna się Rytířská.
Zresztą proszę - oto mapki. Zaznaczyłam miejsce na czerwono. Rzut beretem od stacji metra Můstek.

Ulica Rytířská ma się czym pochwalić, bo stoi tam piękny budynek staromiejskiej hali targowej (Staroměstská tržnice), ale o tym kiedy indziej. Dziś koncentruję się na małym drobiażdżku, który mnie dość rozbawił (a były to tabliczki umocowane na schodach). Mianowicie mijałam dom pod numerem 12, gdy zauważyłam otwartą bramę na podwórze. No to lu do środka!
A środek ładniutki - byłby - gdyby tak nie przyśmierdywało, albowiem na podwórze wychodziły okna kuchni - mieści się tam włoska restauracja Il Gusto i te zapachy smażeniny dawały się we znaki :)
Ale proszę oto, jakie cacaniutkie krużganki.

Moją uwagę jednakże przykuły wspomniane schody. Były zagrodzone zamkniętą o tej porze kratą, dzięki czemu straciłam jedyną okazję zrzucenia nieco kalorii :)
Okazało się, że w budynku ma siedzibę Hygienická stanice hlavního města Prahy i to ona tak dba o świadomość zdrowotną.

Stacja ma oczywiście stronę internetową, a na tej stronie podpięte są zdjęcia ilustrujące historię miejsca. Historia jest bardzo zajmująca, bo oto okazuje się, po pierwsze, że budynek ten zowie się Stará rychta. Ha ha, uśmiałam się, a potem dopiero zajrzałam do słownika i dowiedziałam się, że rychta to po prostu sołectwo, a rychtář to wójt/sołtys. Więc miejsce bardzo istotne dla miasta, tutaj urzędował wójt królewski, w gruncie rzeczy najwyższy urzędnik miejski.
Budynek pochodzi z 1232 roku! Zachowały się romańskie piwnice, a w podwórzu częściowo renesansowe arkady. Portal został przebudowany w stylu klasycystycznym.
Co jeszcze ciekawsze, to tu właśnie został zamęczony św. Jan Nepomucen, no bo w tutejszych piwnicach znajdowało się więzienie miejskie. Wiadomo, że nieodłączną częścią średniowiecznych kazamatów była sala tortur.
Po bitwie na Białej Górze (post o tym tutaj) budynek skonfiskowano dla miasta (wcześniej znalazł się w prywatnych rękach), a ono wynajmowało go towarzystwom teatralnym. Pod koniec XVIII wieku Ignác Jan Pilliardi przebudował go w stylu klasycystycznym na dom mieszkalny.
W latach 50-tych XX wieku dokonano tutaj niebywałego odkrycia - znaleziono resztki bramy miejskiej, tzw. Svatohavelská brána (Havelská, Nová) czyli części miejskich obwarowań. Cytuję:

Svatohavelská brána (Havelská, Nová) se nacházela na dnešním Můstku. Po sloučení Starého a Nového Města byla část příkopu s mostem, vedoucím k této bráně, zasypána. Zbytky kamenného mostu z 15. století, které k ní vedly je možné dodnes vidět ve vestibulu pražského metra ve stanici Můstek.
Podle průzkumu je Svatohavelská brána dochována v zadním traktu domu čp. 404/12 zvaného Stará rychta v Rytířské ulici pod renesanční a klasicistní přestavbou. Podle archeologů stála ve střední části domu na prostoře 8,75 x 16,5 metru. Po obou stranách měla hranolové věže.
Stará rychta vznikla okolo roku 1232 a byla sídlem rychtáře nově založeného Havelského města. Byla tedy jistým způsobem vládní budovou. V budově se úřadovalo, probíhaly tu soudy, byl zde také čilý kupecký ruch, bylo tu pohostinství, dokonce se zde pořádaly i šermířské turnaje. Hostovali tu kejklíři a komedianti, předváděla se zde divadelní představení.
V domě je ukryt prostor s opukovými žebry dvou křížových gotických kleneb, pokládaný starším bádáním za průjezd brány. Celé těleso brány by tak bylo 26 metrů široké, průjezd sám měl mít šířku 16 metrů. Dvoumetrová hradební zeď tvoří hranici mezi dvěma sousedními domy. Z brány by se tak dochoval nejen průjezd , ale i vrchní patra až k vrcholům gotických štítů, což je výška rovnající se 20 metrům.
Je pravděpodobné, že můstky přes hradní příkop Starého Města pražského mělo všech třináct bran staroměstského opevnění, vybudovaného v 1. polovině 13. století. Název Můstek se zachoval jen u tzv. brány Havelské. V těchto místech se zřejmě chodili nejčastěji z jednoho města do druhého a proto název zůstal zachován. Můstek byl zasypán nejpozději v 1. polovině 16. století.

I o tym wszystkim nie miałam zielonego pojęcia, stojąc w środku. Bo bym obfotografowała dom i z boku. Mnie chodziło tylko o tabliczki na schodach :) Dowiaduję się wszystkiego dziś. Co więc kształci - podróże czy internet dostępny w każdej chwili w domu?

Na koniec każdy schodek się liczy czyli jak przez pół godziny pracy w biurze stracić nieco kalorii :)

Linki różne:
- rychta
- rychtář z odnośnikiem do języka polskiego
- Stará rychta na stronie hrady.cz
- o miejskich bramach praskich
- o budynku w katalogu zabytków
- jakbyśmy tam byli czyli fragment mojego ulubionego programu o Pradze, który nazywa się Z metropole i który ma swój profil na FB, czerpię z niego moc interesujących wiadomości - co i gdzie zobaczyć

Podzieliłam te informacje ze strony stacji higienicznej na trzy mniejsze zdjęcia i wstawiam ku potomności, łącznie z opisem mąk Nepomuka, może da się odczytać :)

Swoją drogą, ciekawe, skąd to pochodzi, skoro mowa o trzecim przystanku... chyba zaraz przystąpię do kolejnego śledztwa :)

Zdjęcia zostały wykonane 10 sierpnia 2019 roku około godz. 20.00.